PARAFUDR TEKNOLOJİSİNE İLİŞKİN SIKÇA SORULAN SORULAR

Eklenme Tarihi 7.03.2019

PARAFUDR TEKNOLOJİSİNE İLİŞKİN SIKÇA SORULAN SORULAR (SSS)

1.Parafudr Nedir? Ne işe yarar?

Parafudrlar elektrik sisteminde görülen aşırı gerilimlere karşı, sistemi oluşturan aygıtların korunmasını sağlayan koruyucu nitelikteki şebeke elemanlarıdır.
Bir elektrik sistemi için aşırı gerilimin tanımı izin verilen maksimum sürekli çalışma geriliminin aşılması olarak verilebilir. Aşırı gerilimler sistemin çalışması üzerinde önemli sorunlara neden olmaktadır. Sistemde arıza
olarak ortaya çıkan bu aşırı gerilimlerin nedenlerini ise söyle sıralayabiliriz:
Yıldırım aşırı gerilimleri
• Doğal kaynaklı, sisteme dışarıdan giren aşırı gerilimlerdir
• Yüksek genliklidirler (kA mertebesinde), dalga cephesi çok diktir (µs mertebesinde)
Anahtarlama aşırı gerilimleri
• Anahtarlama istasyonlarında yapılan sortiler sonucu oluşurlar
• Orta seviyede genliklere (500A dan 3kA ya kadar) ve sürelere sahiptirler (ms mertebesinde)
Geçici aşırı gerilimler (TOV)
• Sistemdeki değişik işletme koşullarından kaynaklanırlar (yük atılması, toprak hataları vb.)
• Görece düşük genliktedirler (1–100 A) ve süreleri uzundur (saniyeler seviyesinden saatler seviyesine
kadar)
Çalışma gerilimleri (COV)
• Sistem parametreleridir ve aygıtlar üzerindeki sürekli stresi yaratırlar
• Uzun sürede izolasyon bozulmalarına neden olurlar.

2. Parafudr Nedir? Parafudr çalışma prensibi nedir? Parfudr çalışması nasıl olur?

Yukarıda da belirttiğimiz gibi parafudrların görevi sistemdeki aşırı gerilimlere karşı sistem elemanlarını korumaktır. Başka bir degişle parafudrlar sistemimizin kurbanlıklarıdır. Bir parafudr sistemdeki aşırı gerilimleri topraklayarak sistem üzerinde önceden planlanmış kontrollü bir faz toprak hatası oluşturur. Bu hata sağlıklı çalışan bir parafudr üzerinden gerçekleştiginde sistemde herhangi bir kesinti meydana gelmez.
Bir parafudrun çalışma prensibi söyle açıklanabilir: Parafudrlar güç frekansındaki gerilimlerde yüksek empedans degerine sahiptir. Buna karşılık darbe akımları ile karşılaştıklarında empedans degerleri sıfıra yakındır.
Başka bir degişle parafudr terminalleri arasındaki gerilime göre degerini degiştirebilen bir dirençtir.
Tüm modern parafudr tasarımları, degişken direnç olarak metal-oksit bloklar kullan atlama aralıksız dizaynlardır.

Genel olarak parafudr terminolojisinde aşagıdaki ifadeler kullanılmaktadır:
Ur : Parafudr Beyan Gerilimi
Uc : Sürekli Çalışma Gerilimi (COV)
Um : Maksimum sistem gerilimi
In : Anma boşalma akımı

3. Parfudr tipleri- türleri nelerdir?

Parafudrlar kullanım alanlarına göre çok farklı tipte üretilebilmektedir. Genel olarak sınıflandırmak istersek

-Yüksek Gerilim Parafudrları (Station Types)

-Orta Gerilim Parafudrları (subtation-transmission- distrubtion types)

- Alçak gerilim- AG parafudrlar veya tesissat tipi parafudrlar (Surge Protective Device)

4. Parafudr İngilizcesi nedir?

Parafudr ingilizce Surge Arrester, Lightning Arrester  olarak adlandırılmaktadır. Çeşitli İngilizce kaynaklarda Surge Arrestor ya da Lightning Arrestor ya da Ligtning surge arrester olarak da yer almaktadır.  Bu nedenle parafudr simgesi kısaca “L” ile gösterilmektedir.

Ancak tesisat tipi parafudrlar ya da AG parafudrlarda durum farklıdır. İngilizcesi  Surge Protective Device ya da SPD olarak yer almaktadır.

5. Parafudr simgesi- sembolü ya da devrede gösterilişi nedir?

Çeşitli standartlarda farklı gösterilmektedir. Ancak en geçerli olan IEC 60617’ye göre gösterilişi şu şekildedir.

Surge arrester- Lightining arrester- arrestor sysmbols

6.Yüksek gerilim-Orta gerilim Parafudr Kısımları Nelerdir?

Parafudrlar degişken direnci saglayan metal-oksit bloklar (ZnO), gövde, mühürleme elemanları, baglantı elemanları, gerilim derecelendirme halkaları (korona halkaları) istege göre parafudr ayırıcısı, atlama sayacı ve kaçak akım sayaçlarından oluşabilir.
Metal-oksit bloklar parafudrun kalbini oluşturur ve parafudrun tüm elektriksel karakteristiklerini saglar.
Parafudr gövdesi parafudr içerisindeki elemanları bir arada tutan, parafudru dış etkilere karşı koruyan aynı zamanda yalıtkanlıgı saglayan kısımdır. Parafudr gövdesi porselen ve polimer günümüzde iki temel malzemeden imal edilmektedir:
Porselen gövdeli parafudrlar geleneksel dizayn olarak nitelendirdigimiz parafudrlardır ve günümüzde yerini hızla polimer gövdeli parafudrlara bırakmaktadır. Porselen parafudrlar porselen gövde, metal-oksit dirençler, metaldolgu malzemeleri, montaj kapakları, basınç boşaltma sistemleri ve gerilim derecelendirme halkalarından oluşur.
Porselen yapının içinde hava bulundugu için oluşan hatalarda bu hava ısınarak hızla genleşmekte ve parafudrun patlayıp kendine ve çevresine zarar vermesine neden olmaktadır. Bu yüzden porselen parafudrlar basınç sınırlayıcı
ekipmanlar ile donatılırlar. Porselen parafudrlardaki diger problem ise içlerine nem alabilmelidir ki bu durum porselen parafudr hatalarının %86’sının nedenidir.
Polimer gövdeli parafudrlar ise modern parafudr tasarımlarının temelini oluşturmaktadır. Polimer parafudr yapısını ise metal oksit dirençler, polimer mahfaza, baglantı elemanları oluşturmaktadır. Polimer parafudrlar içlerinde herhangi bir hava ya da gaz içermedigi için oluşabilecek bir iç hatada bir patlama olayı söz konusu degildir bu yüzden basınç boşaltma sistemleri yoktur. Polimer parafudrların avantajlarını şöyle sıralayabiliriz:
• Az yer kaplamaları ve hafif olmaları
• Korunacak cihaza yakın monte edilebilmeleri
• Basit baglantı
• Hava içermemesi ve nem almaması
• Yersarsıntıları gibi mekanik etkilere dayanıklı olmaları
• Kirlilige karşı dayanaklı olması
• Su tutmaması
• UV ışınlara dayanıklı olmasıdır.
Bunların yanında parafudrlar baglantı şekillerine ve baglanacakları yere göre özel üretilmiş baglantı elemanlarını üzerlerinde bulundururlar.

7. Yüksek-Orta Gerilim Parafudr ayırıcısı nedir? Parafudr ayırıcısı ne işe yarar?

Parafudrların bir diger önemli elemanı ise parafudr ayırıcısıdır. Temelde parafudr bileşeni olmamakla birlikte, arı-zalı parafudrların sistemde tespit edilmesi ve sistemin arızalı parafudr nedeniyle servis dışı kalmasını engellerler.
Ayırıcılar parafudrların toprak uçlarına monte edilirler. Ayırıcılar, parafudr üzerinden bir boşalma olduktan belirli bir süre sonra parafudr akımının normal degerlere düşmemesi durumunda çalışırlar ve parafudrun toprak ile olan baglantısını keserek olası bir faz-toprak hatasını önlerler. Parafudr ayırıcısı sayesinde arızalı parafudr yeri göz teması ile kolayca belirlenebilir.

8. Parafudr Markaları Nelerdir? Piyasa ki en iyi parafudr markası hangisidir? Parafudr alınırken nelere dikkat edilmelidir?

Parafudr üretimi yapan yerli ya da yabancı çeşitli markalar mevcuttur. Ancak POLIPAR’ 30 yıla yakın parafudr teknolojisi ile ilgilenen ve orta gerilim polimer mahfazalı parafduru ülkemizde ilk üreten ve bugün sahip olduğu teknoloji ile dünyanın çok farklı ülkelerinde güvenle kullanan marka haline gelmiştir.

Polipar AG- Alçak Gerilim- Tesisat Parafudrlarını (SPD ürünlerini),  ülkemizde üretimini gerçekleştiren ilk firmadır. 30 Yıla yakın tecrübesiyle 420.000 Volt (420 kV) üretim ve test kapasitesini bugün 220-380 V düzeyinde üretilen AG- Alçak Gerilim- Tesisat Parafudrlarını (SPD ürünlerini) üretiminde kullanmaktadır.

Çeşitli portallarında yer alan reklam-tanıtım odaklı, üretim teknolojisi ispatlanmamış, gerçek ürün standardına göre belgelendirilmemiş gerekli testleri bağımsız-akredite laboratuvarlarda yapılmamış, üretim geçmişi bulunmayan yerli ve yabancı firmalara kullanıcılarımızın dikkat etmesini önemle rica ederiz.  Koruma tecrübe ve yeterlilik gerektirir.

Polipar AG- Alçak Gerilim- Tesisat Parafudrlarının tip ve dizayn testlerini yapmış ve TSE belgesine sahip “ilk ve TEK” firmadır.

9. Parafudr seçimi nasıl yapılır? Parafudr seçimi yapılırken nelere dikkat edilmelidir ?

Parafudr seçimi yapılırken çeşitli komplike parametreler söz konudur. Bu konuda firmamızdan teknik destek alabilir ya da katoğumuzu inceleyebilirsiniz. Ayrıca Polipar parafudr seçimi konusundaki makalemizden yararlanabilirsiniz. Parafudr seçimi doğru korumanın temel noktasıdır. Lütfen parafudr seçimi konusunda firmamızla irtibata geçiniz.

 10.Parafudr nasıl bağlanır ya da parafudr nasıl monte edilir?

Parafudr nasıl bağlandığının belirlenebilmesi için parafudrun seçimi ve parafudr tipinin doğru belirlenmesi önemlidir. Polipar parafudrlarda standard olarak olarak sunduğumuz kullanım talimatları ve video paylaşım sitelerinde Polipar parafudrların bağlanımına ilişkin videolarımızda detaylıca gösterilmektedir. Parafudr bağlantı şemaları için lütfen bizle irtibata geçiniz.

 11.Parafudr fiyatları nedir? Yüksek gerilim ya da AG- Alçak Gerilim- Tesisat Parafudr fiyatı nedir?

Polipar ürünlerinin en önemli özelliği fiyat kalite-performans dengesinin en üst seviyede olmasıdır. Polipar ürünleri 30 yıllk sektör tecrübesinin garantisindedir. MUTLU MÜŞTERİ temel firma prensibidir.

 12.Parafudr paratoner farkı nedir? 

En sık karşılaştığımız sorunlardan biri tesisinde dış yıldırımlık  ya da paratoner bulunan teknik personelin elektrik-elektronik cihazlarının da yıldırım veya aşırı gerilim darbelerinden korunacağının düşünmesidir. Oysaki dış yıldırımlık sistemleri sadece yıldırımın fiziksel etkilerine karşı koruma yapar. Yıldırım düşmesi ile birlikte 2 kmlik bir alanda etki eder ve salınım halinde olan yıldırım darbeleri tesisinize yönebilir ve cihazlarınızda arızalara neden olabilir. Öncelikle yıldırım ve yıldırım darbelerinden korunabilmek için B sınıfı parafudrlar kullanılmalıdr. Ana panoya yerleştireceğimiz B sınıfı bir ürün yıldırım kaynaklı darbelerden tesisiz korunacaktır. 

 13.Data Parafudrları nedir?  Data merkezlerinin koruması nasıl yapılmaktadır? 

Günümüzde bankalar, gsm firmaları başta olmak üzere devasa veri merkezi projeleri ardı ardına gerçekleşmektedir. Data center projelerinin ani aşırı gerilim ve yıldırım darbelerine karşı korunması önemlidir. Günümüzde her orta ölçekli firmanın bir server odası bulunuyor ve ne yazık ki tarafımıza ulaşan şikayetlerde serverlar ani aşırı gerilim darbeleri sonucu hasar görmektedir. Ekonomik kaybın yanında giden bilgiler ve zaman kaybı koruma önlemlerinin ne kadar önemli olduğunu gözler önüne seriyor. Bulut teknolojisinde binlerce firmanın verilerini saklayan ticari kuruluşlar ise daha büyük risk altında yıldırım dışında şebeke kaynaklı switching darbelerinden tüm hat girişleri zarar görebilmektedir. Genellikle bilgi işlem sorumluların koruma yapmamalarının bahanesi olarak UPS ten sistemimiz besleniyor yanıtı alınmaktadır. Ancak UPS lerinde AG Parafudr sistemleri ile giriş ve çıkışlarında korunmaları son derece önem arz etmektedir. Bu korumaların sağlanması için mutlaka firmamızla irtibata geçiniz. 

Polipar olarak firmamız ürünlerini ISO 9001:2015 en son versiyonuna uygun olarak kurulmuş olan Kalite Yönetim Sistemi dahilinde TS-EN 60099–4, IEC 99–4, IEC 60, IEC 270, IEC TC, TEDAŞ-MDY şartlarına uygun olarak üretmektedir. Hammadde ve yarı mamul girişinden satış sonrası ilişkilerimizi kapsayan hizmet agımızdaki tüm prosesler ISO 9001 kalite yönetim sistemi uygun olarak gerçekleşmektedir. Kalitede sürekli gelişimin saglanması, kalite hedeflerine ulaşılması ve müşteri memnuniyetin saglanması temel çalışma prensibimizi oluşturmaktadır. MUTLU MÜŞTERİ en temel hedefimizdir.
Polipar tesislerine kurulu Yüksek Gerilim ve Orta Gerilim test laboratuarları sayesinde TSE belgesine sahip olan ürünlerimize ilgili yurtiçi ve yurtdışı standartlara uygun olarak rutin deneyler, kabul deneyleri ve tip testleri uygulanmaktadır. Ayrıca kalitemizi dünya normlarına taşımak amacıyla başta ALMANYA olmak üzere, ürünlerimize yurt dışı tam bagımsız test laboratuarlarında testler uygulamaktayız. Sektörümüzdeki en kapsamlı test ve deney laboratuarlarından birine sahip olan firmamız kalite denetim proseslerimizin en etkin şekilde faaliyet gösterebilmesi için test ve deney laboratuarlarını geliştirme ve moderninize etme faaliyetlerinde devamlı bulunmaktadır. 220 V’dan 420.000 V’a sistem koruması POLIPAR ürünlerine emanettir.

Her türlü sorununuz için lütfen bizimle irtibata geçiniz. teknik@polipar.com.tr  info@polipar.com.tr

.